โดย รศ.ดร.ต่อตระกูล ยมนาค
เผยสูตรปูนก่ออิฐ 2 พันปี สร้างกำแพงเมืองจีน ใช้ข้าวเหนียวผสมกับปูนขาว ในปีค.ศ. 2010 นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบเบื้องหลังความทนทานของโครงสร้างโบราณของจีนหลายแห่ง รวมถึงส่วนหนึ่งของกำแพงเมืองจีน ว่า ผู้สร้างเมื่อกว่า 1,500 ปีก่อนได้พัฒนาปูนก่อกำแพงที่ปฏิวัติวงการโดยผสมข้าวเหนียวกับหินปูน ทำให้ได้วัสดุที่มีความแข็งแรงและคงทนดีเยี่ยม ส่วนผสมนี้ทำให้อาคารโบราณมีความแข็งแรงที่ไม่มีใครเทียบได้
ความลับในส่วนผสมนี้อยู่ที่สารประกอบ อะไมโลเพกติน ( Amylopectin )ซึ่งอยู่ใน ข้าวเหนียวและข้าวโพด ซึ่งเมื่อนำมาผสมกับ ปูนขาว (แคลเซียมคาร์บอเนต ) ก็จะกลายเป็นซีเมนต์อีกชนิดหนึ่งที่ไม่เพียงแต่แข็งแรงกว่าใช้ปูนขาวเท่านั้น แต่ยังทนน้ำได้ดีกว่าด้วย นักวิทยาศาสตร์ยังค้นพบว่ากำแพงก่ออิฐอาคารโบราณ และบางส่วนของกำแพงเมืองจีน ที่สร้างขึ้นโดยใช้ข้าวเหนียวผสมปูนขาวนี้ ทำให้ปูนผสมมีความแข็งแรงมากจนรถขุดสมัยใหม่ไม่สามารถเจาะผ่านกำแพงเมืองได้
สูตรเก่าแก่ 1,500 ปีนี้ยังช่วยให้โครงสร้างกำแพงก่ออิฐโบราณของจีนสามารถคงทนผ่านแผ่นดินไหวมาได้ด้วยสูตรปูนซีเมนต์ โบราณ ในสมัยโบราณยังมีหลายสูตร แต่ทุกสูตรมีปูนขาวเป็นหลักเหมือนกัน เช่นซีเมนต์โรมัน ใช้ปูนขาวผสมกับเถ้าสีเทาจากภูเขาไฟซีเมนต์ของไทย ที่ใช้ในการก่ออิฐโบราณ ใช้ปูนที่เรียกกัน ว่า “ปูนสอ” ซึ่งทำจากดินขาวผสมกับกาวเคี่ยวจากหนังวัว และน้ำอ้อยส่วนผสมนี้ไม่คงทน
ซีเมนต์สมัยใหม่ปัจจุบัน เป็นซีเมนต์ชนิดปอร์ตแลนด์ ( Portland Cement)ซึ่งเป็นชื่อเมืองในอังกฤษ ที่ผลิตออกมามากๆได้ด้วยขบวนการอุตสาหกรรม มีส่วนผสมสำคัญคือหินปูน ดินเหนียว ยิปซัม เอามาเผารวมกันเตาเผาความร้อนสูง ประเทศไทยมีโรงงานผลิตได้ ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 ปัจจุบัน คนไทยเอาสูตรปูนโรมัน มาผสมเข้าไปกับปูนซีเมนต์สมัยใหม่ ทำให้ลดจำนวนปูนซีเมนต์ในคอนกรีตลงได้ส่วนที่ผสมเข้าไปนี้คือนำขี้เถ้าถ่านหิน ปอซโซลาน(Pozzolan) ซึ่งมีคุณสมบัติ เหมือนขี้เถ้าภูเขาไฟของโรมัน ในประเทศไทยเรานำขี้เถ้านี้มาจากเตาเผาถ่านหิน จากโรงผลิตไฟฟ้าแม่เหมาะ ที่เดิมเคยเอาไปถมทิ้งทำถนน มาใช้ประโยชน์ได้มหาศาล
*** ทุกเช้าวันจันทร์พบกับเรื่องราวที่น่าสนใจในวงการก่อสร้างในชุด
“เปิดสมองมองก่อสร้าง”
ค้นหานำมาเสนอโดยอาจารย์ต่อ
กำแพงเมืองจีน ก่ออิฐ 2 ด้าน ตรงกลางเป็นแกนดินอัดแน่น
อยู่คงทนมาเป็นพันปี
ภาพนี้ ให้เห็นส่วนของกำแพงที่ก่ออิฐดินเผา เห็นแนวปูนก่อ สูตรจีน